Ìjẹ̀un Yorùbá, tí a ti mọ̀ sí ẹni tí ó ní àdùn àti ìtàn pẹ̀lú ìtàn àgbà, ti tún bẹ̀rẹ̀ sí ní gbajúmọ̀ lẹ́nu àwọn olùjẹun kárí ayé.
Látinú àtọ́kọ́ tí wọ́n fi Àmàlà, Gbegiri àti Ẹ̀wedù ṣe, títí dé iró olóòórùn tí ń bọ láti inú Ìrẹsì Ofada pẹ̀lú Ayamase, àwọn onjẹ Yorùbá ti di akànṣe pẹ̀lú àwọn olùdánilẹ́kọ̀ọ́ níta Nàìjíríà.
Ní Èkó, ilé onjẹ “Ìròkò Kitchen” ní Lekki, ń fún àwọn oníbàárà ní Èfọ́ Riro tó ní ẹran ọ̀sìn, panla àti epo pupa — oúnjẹ kan tí ó ní àdùn tó jinlẹ̀.
“A n sọ ìtàn nípasẹ̀ onjẹ wa,” ni Chef Tèmí Olábísí sọ, tó jẹ́ olùdásílẹ̀ Ìròkò Kitchen. “Oúnjẹ Yorùbá kì í ṣe onjẹ lasan — wọn jẹ́ ìtàn tí a lè jẹ.”
ÌTÀN NÍPA ONJẸ WA
Àwọn amòfin àṣà sọ pé onjẹ Yorùbá jẹ́ àfihàn àṣà àti ìtàn agbè Yorùbá. Àwọn bí Ìyàn, Moin-moin, Ekuru àti Ọbẹ̀ Ilá jẹ́ apá kan tí ó fi hàn pé àṣà jẹ́ apá pàtàkì nínú ẹ̀dá wa.
“Gbogbo onjẹ kì í ṣe gígùn, wọ́n ní ìtumọ̀,” ni Profésọ̀ Fúnmiláyọ̀ Ọdùgbésan sọ, olùkọ́ nípa ìtàn onjẹ ní Yunifásítì Ìbàdàn.
ÌJẸ̀UN YORÙBÁ TI DÈ AYÉ ÒDE ÒNÌ
Ní ìlú London àti New York, àwọn onjẹ Yorùbá ti di ayédèrú tó gbajúmọ̀. Ilé onjẹ bíi “Aso Rock Taste” ní Brooklyn, ń fi onjẹ ilẹ̀ wa ránṣẹ́ sí gbogbo agbègbè pẹ̀lú adùn tí kò fi béè rẹ́.
Àwọn olùkọ́ onjẹ lórí TikTok àti Instagram tún ń fìdí àwọn onjẹ Yorùbá mú, tí àwọn èèyàn ń gbìyànjú láti kọ́ bí wọ́n ṣe ń se Ekuru, Àsàrọ̀, tàbí Ìrẹsì Ofada.
ÌṢÒRÒ ÀTÍ ÌMÚRA FÚN ỌJỌ́ Ọ̀LA
Ní ti èròjà, àwọn olùbẹ̀rẹ̀ onjẹ níta Nàìjíríà ní àwọn ìṣòro nípa ìkó àwọn nǹkan bí epo pupa, iru, atare àti ẹ̀fọ́. Ṣùgbọ́n, àwọn alágbéṣepọ̀ ti bẹ̀rẹ̀ sí ní ṣe àtìlẹyìn láti fi jẹ́ pé àfihàn gbígbé àwọn oúnjẹ wa kárí ayé ní jẹ́ gidi.
“Èyí kì í ṣe ìgbàkan,” ni Chef Olábísí sọ. “Ó jẹ́ ìpadà bọ̀ sí àṣà àti ìmúlò ìdánimọ̀ wa.”